سازه پیش ساخته : آوازِ مصالح در قلمرویِ ناممکنها
در عمق ۲۰ متری اقیانوس هند، جایی که نور خورشید به راز تبدیل میشود، اتاقکهای پیشساختهای شناورند که نه برای انسانها، که برای احیای صخرههای مرجانی طراحی شدهاند. این سازهها تنها سرپناه نیستند؛ آنها قلمروهایی هستند که مرزهای فیزیکی و ذهنی معماری را جابهجا میکنند. این مقاله سفری است به قلب پروژههایی که پیشساختهها را از حاشیه صنعت ساختوساز به مرکز صحنه مبارزه با غیرممکنها آوردهاند.
—
**سازه پیش ساخته : معماری در آستانه ناممکن٬ جایی که زمین پایان مییابد**
انواع سازه پیش ساخته حالا به سرزمینهایی پا گذاشتهاند که حتی طبیعت در ساختشان تردید داشت. در قطب جنوب، ایستگاه «هالی VI» بر پایههای هیدرولیکی پیشساخته ساخته شده است که میتواند روی یخهای شناور جابجا شود و از فروپاشی یخچالها فرار کند. در صحرای آتاکاما، رصدخانههای پیشساختهای از جنس سرامیکهای ضدتشعشع، هر شب به آسمان مهاجرت میکنند تا ذرات کیهانی را شکار کنند. این سازهها نه تنها با محیط سازگارند، بلکه مانند موجوداتی تکاملیافته، قوانین فیزیک را به مبارزه میطلبند.
—
**زیر گنبد نمکین: شهرهای پیشساخته زیرآبی**
در دریای سرخ، شهری پیشساخته از جنس آلیاژهای خودترمیمگر در حال شکلگیری است. دیوارهای این شهر با الهام از پوست کوسه، جلبکهای مزاحم را دفع میکنند. پنجرههای هوشمند آن با تقلید از کیسههای نوروزلولی ماهی مرکب، شدت نور را تنظیم میکنند. این سازهها که با همکاری زیستشناسان دریایی طراحی شدهاند، تنها محل زندگی نیستند؛ آنها آزمایشگاههای زندهای هستند که رابطه انسان و اقیانوس را بازتعریف میکنند. حتی سیستم فاضلاب این شهر، پلانکتونها را تغذیه میکند و به جای آلودگی، حیات میآفریند.
—
**آتش در یخ: پیش ساخته های آتشفشانی**
در دامنه آتشفشانهای فعال هاوایی، خانههای پیشساختهای از جنس بازالت ذوبشده ساخته میشوند که حرارت ماگما را به انرژی تبدیل میکنند. دیوارهای این سازهها با شبکهای از کانالهای میکروسیال پوشیده شدهاند که آب را با گرمای زمین به بخار تبدیل کرده و توربینهای زیرزمینی را به حرکت درمیآورند. ساکنان این خانهها نه تنها از فوران آتشفشان نمیگریزند، بلکه منتظر لحظهای هستند که زمین، گرمای هسته خود را با آنها تقسیم کند. اینجا معماری از ترس به احترام تبدیل شده است.
—
**پروازِ بتن: آسمانخراشهای پیشساخته شناور**
در دبی، بلندترین برج پیشساخته جهان در حال پرواز است! هر طبقه به صورت مستقل در کارخانهای واقع در صحرا ساخته شده و توسط پهپادهای غولپیکر در هوا مونتاژ میشود. اتصالات مغناطیسی مبتنی بر ابررساناها، طبقات را بینیاز از جرثقیل به هم پیوند میدهند. این برج که تنها ۴۰ روز پس از آغاز ساخت به بهرهبرداری رسید، مجهز به پوستهای هوشمند است که با تغییر جهت باد، فرم خود را اصلاح میکند. معماری اینجا از زمین جدا شده و به رقابت با ابرها پرداخته است.
—
**خانههای بیتابعیت: معماری برای آوارگان سیارهای**
با افزایش پناهندگان اقلیمی، پیشساختهها نقش جدیدی به عنوان «سفیران فرهنگی» ایفا میکنند. در بنگلادش، خانههای شناور پیشساخته نه تنها ساکنان را از سیل نجات میدهند، بلکه دیوارهایشان از جنس پارچههای سنتی بافتهشده توسط زنان محلی است. در جزایر پلینزی، واحدهای پیشساخته با الهام از کلبههای بومی، روی آب شناورند و سیستم تهویه آنها بر اساس الگوهای بادهای محلی طراحی شده است. این سازهها تنها سرپناه نیستند؛ آنها صندوقچههایی هستند که فرهنگ جوامع در معرض خطر را در خود حفظ میکنند.
—
**ماده به مثابه شعر: زمانی که مصالح روایت میسازند**
برخی پیشساختهها از حد عملکرد فراتر رفتهاند و به رسانهای هنری تبدیل شدهاند. در ایسلند، کلیسایی پیشساخته از جنس یخچالهای بازیافتی ساخته شده است که با ذوب تدریجی، صدای زنگهایش را تغییر میدهد. در برزیل، دیوارهای پیشساخته حاوی خاک ۱۰۰ کشور مختلف، با هر بارندگی، رایحهای منحصربهفرد منتشر میکنند. اینجا مصالح نه برای مقاومت، که برای برانگیختن حافظه حسی انسان انتخاب شدهاند. هر قطعه پیشساخته، فصلهایی از تاریخ زمین را در خود جای داده است.
—
**سازه پیش ساحته در آینده: معماری بیوزن، بیزمان، بیمکان**
مرز بعدی پیشساختهها، گسست کامل از قیدهای فیزیکی است. محققان ژاپنی روی نانوذراتی کار میکنند که با دستور صوتی در هوا تجمع یافته و سازههای موقت ایجاد میکنند. در آزمایشگاههای MIT، مواد متامتریال پیشساختهای توسعه یافتهاند که میتوانند مسیر نور را خم کنند و ساختمانها را نامرئی سازند! این فناوریها معماری را از دایره مکان و زمان رها میسازند و این پرسش فلسفی را مطرح میکنند: اگر سازهای وجود فیزیکی نداشته باشد، آیا هنوز معماری است؟
—
**سازه پیش ساخته – سازه هایی که مرزها را میبوسند**
انواع سازه پیش ساخته امروز به ما یادآوری میکنند که محدودیتها، تنها آغوشی هستند برای زایش امکانات نو. وقتی خانهای در عمق اقیانوس ساخته میشود که همزمان اکوسیستم را احیا میکند، یا برجی در هوا مونتاژ میشود که با باد رقصان است، در واقع بشریت دارد مرزهای ترس خود را پس میزند. شاید روزی این سازهها همانقدر عجیب به نظر برسند که اهرام مصر برای نخستین باروندگان عجیب بود. اما تا آن روز، انواع سازه پیش ساخته ادامه خواهند داد تا ثابت کنند تنها قانون واقعی در معماری، نبودِ قوانین قطعی است.
گروه صنعتی نوین سرچ آماده ارايه خدمات مشاوره در زمینه طراحی و ساخت انواع ساختمان پیش ساخته و خانه های پیش ساخته می باشد.
